Doppen breken

Er zijn verschillende momenten waarop er naar doppen moet worden gezocht om ze te breken:

• Op de avond van de 13e dag nadat een (gedeelte van een) volk moerloos is geworden (zoals bij het maken van een vlieger of een veger).
  • Je zorgt dan dat er slechts 1 jonge koningin overleeft omdat er anders een of meerdere nazwermen uit het volk zullen afkomen.
• Op het moment van het maken van de kunstzwermen omdat er anders al koninginnen voor de 13e dag geboren kunnen worden en de bijenhouder daardoor de planning niet meer in eigen hand heeft.
• In de zwermtijd wanneer de bijenhouder het zwermen een tijdje wil uitstellen.
• Om een nieuwe moer in te voeren: 9-10 dagen nadat een volk moerloos is gemaakt.
  • Breek je de doppen eerder dan kan het moerloze volkje nog steeds een redcel op een ouder larfje trekken. Dat prefereren ze dan menignmaal boven het accepteren van een vreemde moer.
  • Breek je de doppen later, dan ben je wellicht te laat en loopt er al een vroeg moertje (getrokken op een ouder larfje) in het volk. Juist zo'n vroeg moertje uit een ouder larfje is vaak wat kleiner (omdat het oudere larfje nog maar weinig koninginnengelei heeft kunnen krijgen voor het verpopte) en is daarom moeilijker terug te vinden

Werkwijze doppen breken na 13 dagen

Een reeds uitgelopen dop (in dit geval een uitgelopen wisselcel.

De kast wordt tegen de namiddag en vroege avond geopend.

Je begint pas met doppen (redcellen) breken nadat je hebt vastgesteld dat er al wel een jonge koningin is uitgelopen (want anders resteert er na het breken van alle doppen een hopeloos moerloos volk). Het aanwezig zijn van die jonge koningin stel je vast doordat je een tuter hoort, of een reeds uitgelopen dop ziet.

Hierna onderzoek je raampje voor raampje aan beide kanten of er redcellen op zitten. Deze worden dan of geopend, zodat de er in zittende jonge koningin dan gedwongen wordt in het volk te lopen, of ze worden uitgesneden en aldus verwijderd. Het is op dat moment dus mogelijk meerdere jonge koninginnen in een volk te laten lopen. Dit kan in alle hectiek ook spontaan gebeuren. Door het late tijdstip zullen er geen zwermen afkomen en gedurende de nacht zullen de koninginnen onderling uitmaken wie de moer van het volk wordt. Er blijft er dus uiteindelijk toch maar één over!

Als er heel veel bijen op de raampjes zitten dan kan het vrij lastig zijn om de redcellen te vinden. Je wilt dan dus liefst veel minder bijen op die ramen. Dat kun je doen op de volgende manieren:

• Of, je gebruikt een ton of iets dergelijks om de bijen in af te stoten. Af en toe dan wel een tik tegen die ton geven zodat de jonge (wellicht nog niet op de kast georiënteerde) bijen in de ton blijven zitten. Nadat je alle ramen hebt gehad stort je die bijen dan gewoon weer terug in de kast.
• Of, je verplaatst de gehele broedkamer en zet er een lege broedkamer voor terug. Daarin stoot je de ramen af, controleert ze op redcellen en plaats je ze in terug. Na afloop neem je de oude inmiddels lege broedkamer weer mee naar huis.

Maar wat als je op de 13e dag niet kunt?

• Dan kun je een andere dag kiezen afhankelijk van het weer:
  • als het weer het toestaat (d.w.z. slecht regenachtig weer) dan kun je ook op de 14e of 15e dag de doppen nog breken.
  • als de weersvoorspelling echter juist mooi weer aangeeft, dan mag je ook op de 12e dag doppen breken, maar dan zullen er minder jonge moeren rijp zijn.
• Dan zet je het volk op één dop:
  • Op de 9e of 10e dag ga je redcellen breken (zijn dan allemaal gesloten), op één (mooi exemplaar) na. Je loopt dan natuurlijk het risico dat je een verkeerde keuze hebt gemaakt (en dat er wat met de moer aan de hand is), maar in de praktijk gaat het meestal goed.
• Je volgt de methode van der Palen.

Als je geen redcellen na 13 dagen wilt breken

• Bij kleine volkjes hoef je meestal geen redcellen te breken. Door hun minimale grootte wil het volkje zich niet splitsen en zal het na de eerste uitgelopen jonge moer de overige redcellen zelf verwijderen.
• In plaats van de kunstzwermen vlieger of veger kun je ook de kunstzwerm klassieke koninginneaflegger toepassen. Hierbij hoef je minder redcellen te breken.
• Doe aan koninginnenteelt middels overlarven.
• Volg de methode van der Palen.