HRV-kast
Omschrijving
Uit het groentjes-archief:
"Het is de verdienste van den Heer Versteeg, Hoofdbestuurslid van onze Vereeniging, dat hij heeft durven breken met het Simplexraam en naast zijn bekende constructies V.S. en H.C.V. kast (met Simplexramen) een andere woning heeft geconstrueerd met een wel voor ons land zeer afwijkende raammaat. Deze kast is door hem genoemd de H.R.V.-kast hetgeen beteekent de HOOGRAAM Versteeg-kast.
...
Zooals uit den naam blijkt is het een kast met een hoog raam. Voor wie niet weet wat dit beteekent zij hier gezegd, dat ramen, welke hooger zijn dan breed „hooge-" en ramen die breeder zijn dan hoog (b. v. Simplexraam) „lage" ramen genoemd worden. Het raam van de H.R.V.-kast is dus hooger dan breed en meet (binnenwerks) 26 bij 22 cM. Het is dus geen groot raam, heeft zelfs minder inhoud dan het Simplexraampje, doch het heeft het groote voordeel, dat de bijen er zeer vlot op vooruitkomen en spoediger geneigd zijn in de honingkamer te gaan.
De honingkamerraampjes zijn eenvoudig juweeltjes wat betreft de afmeting. Zij zijn 11 cM hoog en 22 cM breed, kunnen dus ongeveer een K.G. raathoning bevatten en de raathoning welke uit die raampjes gesneden wordt kan zonder eenige verdere besnoeiing in de bekende blikken doosjes worden verpakt. De algemeene klacht was, dat de inhoud van onze honingkamerraampjes (óók die van de Simplex) te groot waren om mooie stukken raathoning te oogsten. Alleen bij overvloedige dracht worden die raampjes volgebouwd, doch bij een minder goede heidedracht bleven groote stukken, óf onuitgebouwd, óf onverzegeld. Het kleine honingkamerraampje van de H.R.V.-kast coupeert al deze dingen en daar de raathoning uit die raampjes niet behoeft te worden bijgesnoeid, gaat er weinig honing verloren.
De kast heeft koude bouw en bevat zoowel broed- als honingkamerraampjes. Er is dus voldoende ruimte, om een goed broednest te maken en voldoende bijen te fokken voor de dracht op de heide, zelfs van zwermen. Het is een ieder bekend, dat voor de ontwikkeling van een bijenvolk een hoog raam meer voordeelen biedt dan een laag raam (vergelijk onze strookorven, waarin de ontwikkeling zonder uitzondering goed is te noemen).
Het lage raam werd alleen gepropageerd, omdat men verwachtte, dat de honinggordel in de honingkamer zou worden opgeborgen en de broedramen nagenoeg geheel voor het broed gebruikt zouden worden. De praktijk heeft wel doen zien, dat dit niet onberispelijk opgaat. Heel wal vragen komen dan ook binnen omtrent methoden om de bijen spoediger in de honingkamer te krijgen. Middelen daartoe zijn b.v. het hangen van een broedraam in de honingruimte enz. Toegegeven moet worden, dat bij zeer hooge ramen dit euvel eveneens bestaat, doch het H.R.V.-raampje omzeilt deze klippen en het lijkt me het meest logische raam uit den laatsten tijd.
De kast zelf is van eenvoudige doelmatige constructie, zooals we dat van den heer Versteeg gewend zijn. Losse uitschuifbare bodemplank met ingelegd eterniet plaatje, welke bodemplank uitstekend geschikt is, om de bijen van onderen te voederen. Breed vlieggat met opklapbaar vliegplankje, dat gesloten wordt met een solieden ijzeren wervel. De kast is aan de smalle zijden enkelwandig, aan vóór- en achterzijde dubbelwandig. De honingruimte kan afgenomen worden, is van een halve hoogte en is voorzien van een vlieggat met vliegplankje.
Hoewel bedoeld om te kunnen omhangen, is het een bijenuitlaat bij uitnemendheid. Daartoe wordt eerst op de broedraampjes een stukje wasdoek gelegd, het honingkamervlieggat geopend en de bovenste kamer is in korten tijd van bijna alle bijen gezuiverd. Voor de omhangmethode is nog een tweede honingruimte noodzakelijk, doch waar de kast uitsluitend bedoeld is als heidekast, zal omhangen wel niet noodig zijn".[2]
De tekeningen van de HRV-kast waren indertijd voor 1 gulden bij dhr. H.C.Versteeg zelf te verkrijgen.
Sommigen waren over de HRV-kast bijzonder te spreken:
Zelfs in het ongunstige jaar 1934, toen wij, op de Veluwe, met Simplex-kasten alle hoop op heidehoning in de honingkamers hadden laten varen, waren er nog volken, die in de "Versteeg"-kasten honing naar boven gebracht hadden. Dit jaar was het resultaat eenvoudig schitterend. Bijna alle "Versteeg"-kasten hadden de honingkamer vol, enkele zelfs 1 1/2 à 2 maal. Mij dunkt, dat hierin wel een aanwijzing ligt om in streken als de Veluwe en die met gelijke of ongeveer gelijke bodemgesteldheid het eens met de "Versteeg"-kast te proberen. Speciaal breng ik dit onder de aandacht van korfimkers, die met kasten willen gaan imkeren of beginnende imkers, die zich nog kasten moeten aanschaffen. De kast van den heer Versteeg is een hoograam kast. Het koninginnerooster is verworpen als ondeugdelijk. Het grote voordeel is, dat de bijen generlei belemmering ondervinden als ze met hun honinglast naar boven sjouwen. Het nadeel natuurlijk, dat de koningin in de honingkamer kan komen. Bij een enkele kast gebeurde dat ook, doch zeer zelden.[3]
Voetnoten
- ↑ Artikel "De Hoograam Versteegkast (H.R.V.)" van Joh. A. Joustra in het Groentjes-archief december 1933.
- ↑ Artikel "DE H.-R.-V. KAST Een bijenwoning met toekomst" van Joh.A.Joustra in het Groentjes-archief juli 1929
- ↑ Artikel "Schuchtere opmerkingen van een beginneling" van J.G.A.Wilhelmus in het Groentjes-archief januari 1936