Soorten, ondersoorten (rassen), stammen en lijnen: verschil tussen versies
| Regel 1: | Regel 1: | ||
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
==Soort en ondersoort== | ==Soort en ondersoort== | ||
| − | Van een '''ondersoort''' is sprake als een geografisch afgescheiden populatie genetisch [http://nl.wikipedia.org/wiki/Morfologie_(biologie) morfologisch] en/of gedragsmatig verschilt van andere populaties<ref>Oftewel andere ondersoort(en)</ref> van dezelfde soort | + | Van een '''ondersoort''' is sprake als een geografisch afgescheiden populatie genetisch, [http://nl.wikipedia.org/wiki/Morfologie_(biologie) morfologisch] en/of gedragsmatig verschilt van andere populaties<ref>Oftewel andere ondersoort(en)</ref> van dezelfde soort. |
| + | Zo onderscheiden we ook binnen onze soort honingbij [[Apis mellifera]] een [[Ondersoorten van de Apis mellifera|fiks aantal ondersoorten]]. | ||
| − | Als die verschillen tussen ondersoorten in de loop der tijd zo groot worden dat het krijgen van gezamenlijke, levensvatbare en vruchtbare nakomelingen onmogelijk is geworden, dan is er sprake van twee verschillende '''soorten'''. Aldus is de in Azië voorkomende honingbij [[Apis cerana]] een ander soort dan onze Apis mellifera. | + | |
| + | Als die verschillen tussen ondersoorten in de loop der tijd zo groot worden dat het krijgen van gezamenlijke, levensvatbare en vruchtbare nakomelingen onmogelijk is geworden, dan is er sprake van twee verschillende '''soorten'''. | ||
| + | |||
| + | Aldus is de in Azië voorkomende honingbij [[Apis cerana]] een ander soort dan onze Apis mellifera terwijl ze gemeenschappelijke voorouders hebben (maar dan inmiddels wel in een ver verleden). | ||
| Regel 18: | Regel 22: | ||
Voorbeelden op grond van selectieteelt zijn de Sklenar-stam en de Troiseck-stam binnen de Apis mellifera ondersoort [[Apis mellifera carnica]]. Zo'n stam heeft dan bijvoorbeeld de naam ''Apis mellifera carnica sklenar''. | Voorbeelden op grond van selectieteelt zijn de Sklenar-stam en de Troiseck-stam binnen de Apis mellifera ondersoort [[Apis mellifera carnica]]. Zo'n stam heeft dan bijvoorbeeld de naam ''Apis mellifera carnica sklenar''. | ||
| − | + | Enkele voorbeelden op grond van een afgebakend geografisch gebied zijn: | |
| + | * de ''Apis mellifera carnica carpatica''<ref>De Apis mellifera carnica uit de dalen van het Karpatengebergte.</ref>, en | ||
| + | * de ''Apis mellifera mellifera nigra''<ref>De Apis mellifera mellifera uit de Zwitserse en Ooostenrijks Alpen, de zogeheten 'zwarte bij'.</ref>. | ||
Versie van 30 sep 2011 23:22
Soort en ondersoort
Van een ondersoort is sprake als een geografisch afgescheiden populatie genetisch, morfologisch en/of gedragsmatig verschilt van andere populaties[1] van dezelfde soort.
Zo onderscheiden we ook binnen onze soort honingbij Apis mellifera een fiks aantal ondersoorten.
Als die verschillen tussen ondersoorten in de loop der tijd zo groot worden dat het krijgen van gezamenlijke, levensvatbare en vruchtbare nakomelingen onmogelijk is geworden, dan is er sprake van twee verschillende soorten.
Aldus is de in Azië voorkomende honingbij Apis cerana een ander soort dan onze Apis mellifera terwijl ze gemeenschappelijke voorouders hebben (maar dan inmiddels wel in een ver verleden).
Ras
Een ras is een ondersoort die is ontstaan als gevolg van selectie door de mens.
De buckfastbij is een geselecteerde combinatie van verschillende ondersoorten, maar kan toch geen ras worden genoemd. Dat kan pas zodra er (o.a. tegen inteelt) geen genetisch materiaal van andere ondersoorten meer wordt ingeteelt, en de Buckfast zich bovendien stabiel vererft (dezelfde kenmerken over meerdere generaties in stand houdt).
Stam
Een stam is een binnen een ondersoort te onderscheiden populatie die (net zoals verschillende ondersoorten) kan ontstaan door de inwerking van een plaatselijk ecosysteem[2] en/of (net als bij een ras) door selectieteelt.
Voorbeelden op grond van selectieteelt zijn de Sklenar-stam en de Troiseck-stam binnen de Apis mellifera ondersoort Apis mellifera carnica. Zo'n stam heeft dan bijvoorbeeld de naam Apis mellifera carnica sklenar.
Enkele voorbeelden op grond van een afgebakend geografisch gebied zijn:
Meestal onderscheidt een stam zich slechts op een of hooguit enkele kenmerken van zijn mede-ondersoort-genoten. Bij een stam op grond van selectieteelt binnen de bijenteelt gaat het dan meestal niet om uiterlijke, maar om gedragsmatige kenmerken (zoals raatvastheid, honingopbrengst, zwermdrift, etc.)
Lijn
Een lijn (of linie) betreft en populatie met overeenkomende eigenschappen, waarvan de afstamming is terug te voeren tot één gemeenschappelijke mannelijke of vrouwelijke voorouder.
Gerelateerde informatie
Voetnoten
<references>
- ↑ Oftewel andere ondersoort(en)
- ↑ Een ecosysteem wordt gevormd door de wisselwerkingen tussen alle bioorganismen en de abiotische omgeving - zoals klimaat en bodemgesteldheid - binnen een bepaalde geografische of anderszins afgebakende eenheid
- ↑ De Apis mellifera carnica uit de dalen van het Karpatengebergte.
- ↑ De Apis mellifera mellifera uit de Zwitserse en Ooostenrijks Alpen, de zogeheten 'zwarte bij'.