Veger
Het maken van een veger is een van de verschillende manieren om een kunstzwerm te maken.
Nadeel van de veger is dat men in het hoofdvolk het raampje met de moer moet vinden. Dat kan soms behoorlijk lastig zijn. Tips:
- doe het midden op een mooie zonnige dag zodat er veel vliegbijen niet thuis zijn.
- als het een groot volk is dat 2 broedkamers bezet: maak een koninginnenaflegger.
Werkwijze voor het maken van een veger
De moer wordt gezocht en samen met het raampje waar ze op loopt in een nieuwe kast gedaan. Daarbij wordt nog een gevuld honing raam en een uitgebouwd raam toegevoegd. Verder worden er nog extra bijen uit het bronvolk bij de veger gevoegd. Vroeger gebeurde dat vegend met een veger of een ganzen veer, tegenwoordig meestal door de bijen af te stoten.
Vegers behoeven niet ver van het hoofdvolk geplaatst te worden. Vaak worden ze direct naast het hoofdvolk gezet omdat dat handig is bij het overtillen van de raampjes. Daarom zie je het in de boekjes vaak zo beschreven, maar de veger kan dus overal worden neergezet. Ook verder van het hoofdvolk vandaan.
Doordat de meegekomen haalbijen bij de volgende vlucht naar het hoofdvolk terug zullen keren blijven er dus alleen maar huisbijen in de veger achter. Vandaar dat er extra bijen uit het bronvolk bij de veger moeten worden gestoot. Ook zijn er nog geen wachters. De aanvliegopening moet dan ook zo klein mogelijk worden gemaakt. De doorgang van één bij is voldoende!!!
De hoeveelheid extra afgestoten bijen is afhankelijk van de grootte van het bronvolk, en er dus rekening mee houdende dat de vliegbijen nog zullen vertrekken.
Als je de veger verder dan 2 x de actieradius van de haalbij (oftewel meer dan 6 kilometer) van het hoofdvolk wegzet dan zal er niet worden afgevlogen. Ze vinden de weg naar het hoofdvolk dan immers niet terug.
Het hoofdvolk zonder koningin zal via redcellen een nieuwe koningin maken. Om te voorkomen dat dat volk vervolgens grotendeels wegzwermt dienen er, op de 13e dag na het maken van de kunstzwerm, tegen de avond doppen (in dit geval redcellen) te worden gebroken. Tegen de avond, zodat er niet ineens toch nog allerlei koninginnen met een gedeelte van het volk zullen vertrekken. 's Nachts steken de koninginnen elkaar dood totdat er maar één over is, die zal vervolgens dus in het hoofdvolk blijven.
In de Aalster methode worden kunstzwermen gemaakt middels deze veger, of anders middels de vlieger.
Broedloze veger
Een broedloze veger maak je zoals een schudzwerm, maar in plaats van een nieuwe koningin geef je (direct ter plekke) de oude koningin mee. Je maakt een broedloze veger vooral om bij het maken ervan (net als bij een schudzwerm) een oxaalzuurbehandeling (tegen de varroamijt) toe te kunnen passen.
Pas op: bij een gewone veger werken zowel de koningin als het meegegeven broed als magneet waardoor niet alle bijen terug vliegen naar de oude kast. Bij een broedloze veger is die magneet (met alleen de koningin) dus minder sterk waardoor er meer bijen zullen afvliegen. Dat effect is net als bij een gewone veger te verkleinen door deze op voldoende afstand van de oorspronkelijke lokatie te zetten. Als dat niet kan dan is het verstandig om (een van) de volgende werkwijze(n) toe te passen:
- (Net als bij de schudzwerm) het broedloze vegertje eerst laten harmoniseren. Hierdoor kan de koningin eitjes leggen (en aldus de magneet versterken) voordat de kast weer open gaat.
- Toch een raam met (alleen) jong open broed (eitjes en kleine larfjes) meegeven. De varroamijt betreedt een broedcel immers pas vlak voor het sluiten van de cel (vlak voor de overgang naar gesloten broed). Van dit raam wel alle bijen afslaan zodat ook die wel de varroabehandeling krijgen.