Basiscursus: De in Nederland meest gebruikte bijenwoningen.
1851 (Amerika) de eerste moderne kast met uitneembare ramen: de Langstrothkast
- ± 1890 in Engeland: de WBC-kast:
- wegens succes uiteindelijk leidende tot een Engelse standaardmaat bijenramen: 'Engels Normaal'.
- los-dubbelwandig, sierlijke tuinkast met naar buiten stekende delen (pootjes, luifel, overstekend dak)
Nederland:
- ± 1900 door Kelting: een simpeler WBC-kast: de simplexkast (zie filmpje).
- wordt nog steeds gebruikt.
- geen uitstekende delen: gemakkelijker om mee te reizen.
- simplexraam is 'engels normaal' met afrondingsverschillen door centimeters ipv inches.
- wegens succes de Nederlandse standaard.
- 10 ramen van hart op hart 38 mm, breedte kast 385 mm
- eigenlijk te klein voor 11 raams met meer natuurlijke 35 mm (395 mm is beter)
- ± 1950 door Mommers: spaarkast (niet meer een aparte binnen- en een buitenkast):
- de hedendaags meest gebruikte kast in Nederland,
- niet noodzakelijkerwijs (vanwege de raam-oren) vaak nog wel aan voor- en achterkant dubbelwandig,
- met handhaving van de 'simplexramen'.
- Enkele overwegingen bij het simplexraam:
- Op een simplex broedraam zitten (aan beide kanten samen) zo'n 5000 cellen.
- Koningin legt maximaal 2000 eitjes per dag = 42.000 eitjes in 21 dagen.
- Maximaal broednest is dus slechts 8,4 simplex broedramen.
- Daarnaast is natuurlijk ook nog ruimte nodig voor stuifmeel en honing, maar toch:
- is 2 broedkamers (met elk 10 broedramen) niet wat overdreven?
- Vandaar: Dadantkast, duhoka, combiramen, etc.; zie raammaten.
Andere in Nederland gebruikte bijenwoningen:
- Segeberger
- Tegenwoordig wordt bijna elke EPS-kast een Segeberger genoemd,
- maar van oorsprong was de Segeberger een Duitse EPS-kast specifiek voor 'Duits normaal' ramen,
- en deze werden door Nederlandse imkers zelf handmatig aangepast aan de simplexmaat.
- Pas sinds 2006 bestaan er uit de fabriek 'Simplex Segebergers' / Nederlandse (Hollandse) Segebergers zoals:
- Dadantkast:
- Amerikaanse origine, vrij vlot na Langstrothkast.
- Grotere ramen zodat gehele broednest in 1 kast.
- Bij controle van grote volken hoef je niet twee broedbakken (met 20 ramen) te controleren, maar slechts één broedbak met 12 ramen
- Broedramen zijn uiteraard wel zwaarder dan bij simplex.
- Kortere oortjes dan simplex.
- Zwaardere honingkamer dan een simplex honingkamer.
- Toplattenkast (Top Bar Hive):
- Alleen toplatten (met een beginnetje of een driekantige onderkant).
- Je hoeft geen startraat te gebruiken ...
- maar daartoe verplicht de moderne kast je ook niet.
- Schuine wanden.
- wordt minder (= niet niet) aan vastgebouwd
- zou de natuurlijke vorm van raat opbouw imiteren
(maar dan alleen maar in een te grote ruimte !!!,
want anders bouwt de bij immers altijd gewoon van wand tot wand)
- Ontwikkeld als goedkope kast voor Afrika.
- Er is geen standaard TBH, dus moeilijke uitwisselbaarheid.
- Handelingen zoals voeren of varroabestrijding kan niet vanaf boven de toplatten.
- De TBH is een verbeterde nazaat van de Griekse korf.
- Bijenkorf:
- Meestal vooral vanuit nostalgische overwegingen, of 'altijd zo gedaan'.