Broedaflegger
Een broedaflegger is een methode om nieuwe volkjes te kweken en/of een methode om de zwermneiging van een volk te verminderen.
Een broedaflegger is op zijn simpelst gezegd alleen brias met bijen; dus zonder koningin. De broedaflegger zal zelf via een redcel een koningin maken, en bij een grote broedaflegger moet je daarom op de 13e dag doppen breken. Een kleine broedaflegger wil niet zwermen, kiest zelf de te behouden koningin, en dan is het doppen breken niet nodig.
Het maken van een kleine of grote broedaflegger hangt af van je doelstelling en van de tijd in het jaar. Voorbeelden:
- Stel je wilt een nieuw volkje maken dat datzelfde jaar groot genoeg wordt om in te winteren, om pas volgend jaar als productievolk te dienen.
- Maak je deze vanaf eind april tot begin juni, dan volstaat slechts één raam brias met minstens de helft gesloten broed. Het liefst neem je een jong raam met brias (dus niet te donker) omdat dit nadelig is voor de grootte, en daarmee waarschijnlijk de kwaliteit, van de nieuw op te kweken koningin[1]. Deze hang je tegen de kastwand van de doelkast, en er een leeg raam met uitgebouwde cellen of een raam met kunstraat naast. Je stoot er voldoende bijen bij af om het brias warm te blijven houden.
- Stel je wilt vroeg in het jaar een nieuw volkje maken dat datzelfde jaar al lindehoning moet halen.
- Maak dan een verzamelbroedaflegger die minstens net zo groot is als je reguliere volken op dat moment.
De extra af te stoten ramen met bijen hoeven niet allemaal uit hetzelfde volk als het brias te komen. Het preciese aantal ramen dat je afstoot is afhankelijk van:
- de isolatie van de kast waar de broedaflegger in komt, en de weersverwachting (des te meer moeite de bijen moeten om het broed warm te houden, des te meer extra bijen toevoegen),
- de lokatie waar de broedaflegger komt te staan (je moet meer bijen toevoegen als je de broedaflegger dichtbij de bronvolken plaatst; dan valt er immers te verwachten dat er veel bijen af zullen vliegen naar de bronvolken.
Om bovenstaande reden moet je in een kleine broedaflegger van 1 raam brias minstens 1 extra raam met bijen afstoten, maar kan dat maximaal zelfs 4 zijn.
In een grote verzamelbroedaflegger hoef je in verhouding niet zo veel extra bijen bij af te stoten, omdat het broed ook elkaar warm houdt, en het broed samen meer een ronde vorm benadert (de verhouding tussen inhoud en buitenoppervlakte is dan gustiger voor warmtebehoud).
In alle gevallen uiteraard ook wel voldoende voer meegeven. Een raam met voer is uiteraard het gemakkelijkst, en lokt veel minder gemakkelijk roverij uit, maar als je dat niet hebt dan suikerwater, of een andere vloeibare oplossing. Vanwege het tekort aan haalbijen zal bij 'broedaflegger op dezelfde stand' de voersitiatie het nauwgezetter in de gaten moeten worden gehouden dan bij een broedaflegger die je op afstand plaatst.
Afhankelijk van de toegepaste imkermethode zal de jonge koningin:
- door de imker worden toegestaan (bijvoorbeeld bij het Aalsteren), of
- worden vervangen door een ander exemplaar (uit een selectieteelt)[2].
Let wel, als je een hele grote broedaflegger maakt in de buurt van slechts 1 donatievolk, dan maak je in feite ook een vlieger van dat donatievolk.
In de broedaflegger zal na 24 dagen (na het maken van de broedaflegger) alle oude broed zijn uitgelopen, en na 29[3] dagen kan (op zijn vroegst) het eerste broed van de jonge koningin weer gesloten worden. Tussen die 24 en 29 dagen kun je een oxaalzuurbehandeling tegen de varroamijt doen.
De afzuiger is ook een type broedaflegger.
Als je middels het maken van broedafleggers in meerdere volken de zwermneiging wilt verminderen kan dat ongewenst leiden tot het ontstaan van meerdere volkjes. Dat kan een goede reden zijn om een verzamelbroedaflegger te maken, maar let wel: het maken van meerdere kleine broedafleggers vergroot wel de kans op minstens één goede bevruchte koningin. Een overschot aan mislukte broedafleggers kun je altijd weer verenigen.
Voetnoten
- ↑ El-Kazafy A. TahaORCID Icon,Mohamed B. Shawer,Reda Taha,Amr Elashmawy,Sahar Gaber &Kareem Mousa, Comb age significantly influences the emergency queen rearing, morphometric and reproductive characteristics of the queens, Journal of Apicultural Research, april 2024
- ↑ In dat geval breek je al na 9 tot 10 dagen de redcellen (waarna de broedaflegger hopeloos moerloos is), om daarna de vreemde moer vanaf elders in te voeren.
- ↑ In geval van het op de 9e of 10e dag inbrengen van een vreemde onbevruchte koningin, zal dat uiteraard 4 tot 3 dagen vroeger zijn. De eigen koningin loopt immers pas na 13 dagen uit haar redcel.