Afzwavelen

Afzwavelen is het met behulp van het verbranden van zwavel (en de gassen die daarbij ontstaan) doden van een bijenvolk.

Vroeger in de korfimkerij gebeurde het afzwavelen veel bij het slachten van de korven in het najaar. De bijen gingen daarbij snel dood zodat de honing ook al weer snel uit de zwaveldamp kon worden gehaald. Dit was een vooruitgang in vergelijking met het daarvoor gebruikelijke doden met rook dat veel langer duurde en de honing minder smakelijk maakte.

Al minstens 250 jaar is dit afzwavelen omstreden, getuige de volgende citaten uit 1761:

Besnoeying der honing byen. De werking, welke wy door deze werking beogen, bestaat in een gedeelte van het wasch en honing uit de korf te ligten. Het is een misbruik, dat ten uiterste te veroordelen is, de Honing-byen door de rook van zwavel in bedwelming te doen vallen, om haar vryelyk de vrucht van derzelver arbeid te ontroven.

Men kan op dezelve wyze te werk gaan [namelijk de bijen in een lege korf jagen], wanneer men het wasch en de honing uit de korven wil ligten, dat vry beter is, dan zo veele Byen door het rooken met zwavel te doen sterven, gelyk zo veele landlieden verkeerdelyk doen.

Ook in het allereerste nummer van het Maandschrift voor Bijenteelt in 1898 stond een pleidooi tegen het afzwavelen. S.Cancrinus geeft in zijn boek uit 1935 echter nog gewoon een kritiekloze beschrijving van het afzwavelen.

Tegenwoordig zal een korfimker nog zelden een bijenkorf met behulp van zwavel slachten. Er bestaan immers ook andere manieren om het bijenvolk uit de korf te krijgen (en vervolgens weer van hetzelfde of een nieuw onderkomen te voorzien).

Toch zal het afzwavelen niet voorgoed verdwijnen.

Als een bijenvolk bijvoorbeeld een besmettelijke en ongeneeslijke ziekte heeft dan wil de bijenhouder graag voorkomen dat ook de andere volken besmet raken. Het zieke bijenvolk kan dan het beste snel uit zijn lijden worden verlost. Afzwavelen is dan een goede en snelle methode. Daarom onderstaand toch een beschrijving van het afzwavelen:

• De korfimker plaatst de korf, met afgesloten vliegopening, op een gat in de grond waarin hij de zwavel verbrand.
• De kastimker plaatst een leeg kastdeel op het volk met de te verbranden zwavel in een lege conservenblik of iets dergelijks. Ook hier de boel verder goed afsluiten (ook voor eigen veiligheid, want de zwaveldampen zijn ook voor de mens giftig) In enkele minuten is het met het volk gedaan.

Pure zwavel verbranden gaat overigens niet. Je moet er dus iets brandbaar bij doen, of de in Nederland in de handel verkrijgbare zwavellapjes (zwavelstrookjes) gebruiken.