Klotzbeute

1

4

2

5

3

6

Omschrijving

Een klotzbeute is een stuk verticale boomstam dat is uitgehold en waarin aan de voorkant een vlieggat voor de bijen zit. De oudste bouwvormen waren alleen van boven of van onder toegankelijk. De jongere bouwvormen hebben aan de achterkant een toegang (deur of klep) waardoor honingraten geoogst kunnen worden. Op de klotzbeute aangebrachte figuren (geverfd of gesneden) moesten de klotzbeute voor onheil beschermen.

Door niet alle raten bij het wegnemen van de honing uit de Klotzbeute te nemen, en door dat in het late voorjaar te doen, worden de raten weer keurig hersteld en kan zo'n volk in principe "eeuwig" mee. Het jaar daarop worden dan de andere raten weggebroken. Hierdoor werd dus bovendien voor zeer regelmatige raat vernieuwing zorg gedragen hetgeen voor een bijenvolk gezond is.

De vroegste aanwijzingen voor het bestaan van Klotzbeuten dateren rond 3380 voor onze jaartelling. Klotzbeuten behoorden daarmee bij de eerste transporteerbare bijen-behuizingen, en werden van de Elbe tot aan de Oeral gebruikt.

Wellicht dat er in de geschiedenis eerst alleen nog sprake is geweest van het door honingjagers uithakken van een ruimte van 40 liter in een levende boom, maar pas nadat er werd overgegaan op het uithakken van een transporteerbaar stuk boom van ongeveer 1 meter kunnen we spreken van de Klotzbeute.

Met de Klotzbeute hoefden de europese honingjagers niet meer te zoeken, maar konden ze mede bepalen waar de bijen hun behuizing hadden. Ze konden nu dichter bij huis gaan 'bijen-houden'.

Als zich dus in een holle boomstam een bijenvolk heeft gevestigd, dan is dat daarmee nog geen Klotzbeute.

Op nevenstaande foto's, met vermelding van de volgorde, het maken van een klotzbeute.

De naam Klotzbeute is duits, er bestaat geen Nederlandse naam voor. Gezien de duitse namen voor bijvoorbeeld Segeberger beute en Frankenbeute, en de nederlandse vertalingen daarvan, ligt gewoon de naam Klotzkast voor de hand.

Datering

Komen al op zeer oude gravures voor.

Voorkomen

Als aardigheid zijn er ook heden ten dage nog bijenhouders die een grote boom hebben uitgehold, en voorzien hebben van deksel en uitvliegopening. Na hier een bijen volk in te hebben geplaatst is het een leuk gezicht.