Natuurbouw

Natuurbouw in een Top Bar Hive.

Bij natuurbouw wordt er geen gebruik gemaakt van kunstraat.

In de meeste bijenkorven (maar niet alle!), en ook in sommige bijenkasten (zoals de Top Bar Hive en de Warré kast), is natuurbouw standaard, maar eigenlijk kun je in principe in elke bijen-behuizing natuurbouw toepassen.

Ook bij de darrenraatmethode wordt in een paar zogeheten bouwramen natuurbouw toegepast. De onderstaande tekst gaat echter specifiek in op het gebruik van natuurbouw in de gehele bijenwoning.

Voordelen natuurbouw:

• Je ziet bij natuurbouw gemakkelijker wanneer het volk aan extra (lege) ramen toe is (namelijk wanneer de reeds eerder gegeven lege ramen geheel zijn uitgebouwd).
• De bijen bouwen precies zo veel raat als ze willen en kunnen.
• Het scheelt geld en werk, want je hoeft geen kunstraat te maken, te kopen, of in te smelten.
  • Als je geen kunstraat koopt dan loop je ook geen risico dat je chemische verontreinigen van elders in je kasten importeert.
• Grotere wasopbrengst.
• Alle honing kan (ook) als raathoning en/of brokhoning aan de man worden gebracht.

Nadelen natuurbouw:

• Grotere kans op warbouw.
• De raten zijn vaker niet mooi recht maar bobbelig, waardoor naastliggende raten (alleen) precies bij elkaar passen.
  • Dit maakt het eventuele verplaatsen van een raat naar een andere plek lastiger.
  • je moet vaker eerst ruimte creëren voordat je een raat verticaal uit de kast kunt optillen (omdat de bobbels - met de eventueel daar op lopende bijen - anders door de naastliggende toplatten worden "afgeschaafd".
• Het bouwen van natuurbouw gaat langzamer. De bouwbijen moeten simpelweg zelf meer was produceren.
• Een honingkamer met lege ramen bovenop de broedkamer wordt minder snel uitgebouwd.
  • Dit kan worden opgelost door de honingkamer eerst onder de broedkamer te plaatsen. Zodra er voldoende raat is gebouw kan de broedkamer alsnog naar boven.
• De bijen zullen sneller (en meer) darrenraat maken hetgeen bevorderlijk is voor de varroa-populatie.
• Lagere honingopbrengst
  • Wasproductie kost energie die ten koste van de honing gaat.
  • Meer darren consumeren meer honing.

Natuurbouw in een regulier raam met draden en zijwanden. Als dit raam helemaal is volgebouwd, ook aan de zijwanden, dan hoef je er niet zo voorzichting mee te doen als bij natuurbouw aan alleen een toplat.

Als nadeel van natuurbouw wordt vaak ook de kwetsbaarheid van de raten genoemd, maar dat is alleen het geval als er geen sprake is van bedrading. Als je natuurbouw toepast in bedrade ramen, dan bouwen de bijen de raat gewoon aan die draden vast. Als zo'n raam grotendeels (ook aan de zijkante) is volgebouwd, dan is dergelijke raat even sterk als raat op basis van ingesmolten kunstraat.

Niet bedraden scheelt natuurlijk ook wel weer werk en geld.

Bij bijvoorbeeld een Top Bar hive kun je niet bedraden, en dan dient er wel voorzichtiger met de raten worden omgegaan. Dergelijke raten kun je niet zomaar scheef houden of met veel geweld afstoten: de raat kan dan zomaar breken. Reizen met onbedrade raten is eigenlijk alleen mogelijk als de raten ook aan de wanden (of de zijlatten) zijn bevestigd en niet alleen aan de toplat.

Bij gestapelde liggende korven (korven kun je bij vervoer niet verticaal regelrecht bovenop elkaar stapelen) houd je rekening met de richting van de raten (moet verticaal zijn) om de kans op afbreken (bij hobbels in de weg) te verkleinen. Zijwaartse bewegingen worden dan hopelijk afdoende opgevangen door de spijlen.