Stuifmeelvervanger

Hier wordt de stuifmeelvervanger Bee-Pro in poedervorm (buiten op een schaal) door de bijen verzameld.

Hier wordt de stuifmeelvervanger Feedbee in deegvorm (direct bovenop de ramen) door de bijen genuttigd.

Je kunt overwegen om de bijen een stuifmeelvervanger te voeren:

• als een bijenvolk tekort heeft aan stuifmeel, of
• als een volk slecht op één soort plant kan vliegen (als het volk bijvoorbeeld wordt ingezet bij bestuiving in de kas).

Zo'n stuifmeelvervanger is voor de bijen alleen volledig verteerbaar als er de juiste aminozuren in een juiste verhouding in zitten, of als de missende aminozuren alsnog worden geleverd door het weinige of eenzijdige stuifmeel dat nog wel het volk binnenkomt.

Ook door het stuifmeel vanuit de natuur wordt deze juiste verhouding niet altijd geleverd, en meestal alleen door een combinatie van stuifmeel van verschillende planten. Met name het aminozuur iso-leucine (en in mindere mate valine) is vaak onvoldoende in het stuifmeel aanwezig. In dat geval lukt het de bijen ook niet om al het in de natuur gehaalde stuifmeel te verteren.

In de handel verkrijgbare stuifmeelvervangers

Ergens na de eeuwwisseling zijn meerdere bedrijven zich voor de productie van stuifmeelvervangers gaan interesseren, en inmiddels kennen we onder andere de volgende in de handel verkrijgbare producten: Bee-Pro, Feedbee en Nectapoll.

Vaak kunnen deze produkten zowel als poeder, als deeg of als vloeibaar worden gekocht en gevoerd. Van poeder kun je dan vaak ook zelf deeg van maken door er suikerwater (en soms een beetje plantaardige olie) aan toe te voegen. Op die manier kun je de hoeveelheid deeg naar behoefte maken.

Zelf maken met behulp van sojabloem

Een bekende vorm van stuifmeelvervanging is gebaseerd op sojabloem. Sojabloem bevat gemiddeld alle voor de bijen essentiële aminozuren in overvloed, en is tamelijk goedkoop. In de praktijk is gebleken dat de bijen het goed opnemen.

Het vitamine B-gehalte van sojabloem is echter laag en daarom is het nuttig om de sojabloem te vermengen met (bier)gist dat deze vitamine wel in zich heeft. Eventueel wordt er ook nog zelf gewonnen stuifmeel en/of suiker/honing/water aan de stuifmeelvervanging toegevoegd.

Al met al komen we dan tot de volgende mogelijke recepturen: 20 tot 100% sojabloem, 20 tot 25% gist, 10 tot 25% stuifmeel, en 20 tot 50% suiker/honing/water. De preciese samenstelling hangt af van de toepassing. Zo is het in het voorjaar voor de bijen nog wel eens te koud om naar de bijenkroeg te gaan, en dan is het handig om er voor te zorgen dat er voldoende vocht in de stuifmeelvervanger zit.

Bij gebruik van stuifmeel en/of honing is het verstandig om dit te betrekken uit eigen volken waarvan je zeker weet dat ze gezond zijn.

Soja heeft helaas ook nadelen. De samenstelling is niet altijd gelijk en bij de productie ervan kunnen er giftige stoffen of beschadigde aminozuren ontstaan. Sommige soja bevat ook de voor bijen schadelijke suikers stachyose en raffinose.

Ook stamphoning kun je als stuifmeelvervanger gebruiken.

Filmpje

In onderstaand filmpje zie je het door de bijen verorberen van een stuifmeelvervanger; in dit geval Feedbee.

De Feedbee is nog in de plastic verpakking op het volk gelegd, met aan de onderkant van die plastic verpakking een gat zodat de bijen er bij kunnen komen. 444px