Tekeningen van de Rietkast

Leidse Rietkast

Bouwbeschrijving voor het maken van een mal voor de Leidse Rietkast en de kast zelf. De genoemde maten voor dit project zijn gebaseerd op een 10 raams kast met gebruik van Hoffman ramen. Door standaard ramen te nemen en hart afstand te verkleinen kunnen er 11 in. Voor het maken van de mal heb ik een stuk hout genomen 47,5 cm van 44x70 millimeter. Dit is een standaard maat in de bouwmarkt. (ook 2x3 genoemd) Hier zijn rechts en links twee strokenmultiplex (18mm) opgezet van 5 cm. Tussen de stroken aan 1 kant heb een stukje karton gezet zodat de binnenruimte een millimeter breder is als de onderbalk.

Dit zelfde is gedaan aan de achterkant. Om stevigheid te krijgen zijn deze aan de bovenkant met een latje aan elkaar gemaakt. Aan één kant van de mal heb ik ook een zijkant gemonteerd. Dan kan je het riet daar stevig tegenaan zetten met bouwen.

Voor de boven en onderkant van een zijkant kan je latten gebruiken van de bouwmarkt van 44mm breed en min 18 mm dik of als je kan zagen kan deze zagen uit een bal van 44x70. TIP: loop eens door je wijk waar verbouwd word. Al het hout heb ik uit containers gehaald stukjes van 50cm blijven vaak over. Voor dat je de mal kan gebruiken moet je een aantal gaatje boren waar je een pennetje, staafje ijzer door kan steken om boel op zijn plek te houden. (maten staan op foto verder in tekst) Je begint met het plaatsen van een lat voor de bodem. En die schuif je tegen de gesloten zijkant aan.

Vanaf nu komt gaan we riet plaatsen. Riet is te koop bij een rietdekker maar vanaf januari staat er genoeg lang sloten wat gedroogd is. Je neemt een bosje riet in je hand en maakt onderkant gelijk door het even op de grond te stoten. Dan leg je riet netjes in de mal tegen de zijkant aan. Is het riet lang genoeg knip het dan cm of 5 langer af buiten de mal. Je neem rest van het riet en volgt zelfde methode. Enkel knip je riet 5cm langer af terwijl je het nog in je hand hebt. En legt het andersom erin zodat beide kanten i.v.m. dikte riet gelijk opgaan met vullen. Je voegt net zo veel riet toe tot je op de hoogte van een gaatje zit. Zelf gebruik ik een simpele lijmklem aan bovenkant om te voorkomen dat je mal te veel open komt te staan. Nu leg je weer een houten lat op je riet en druk deze naar beneden. Als je met de lat erbij ruim onder de gaatjes komt dan nog iets riet toevoegen. Voelt het compact met beetje spanning erop aan dat is het oké en plaats je de twee pennetjes in de gaten.

Je kan nu het riet met een tuinschaar netjes afknippen. Dit hoeft niet tot op de millimeter te gebeuren omdat de uiteinden nog bewerkt worden.

Om de zijkanten te verstevigen gebruik ik strookjes multiplex van 3 cm. Gezaagd uit een plaat multiplex van 61x122x3.6 mm (standaard bouwmarkt) Afhankelijk van type raam kan je berekenen hoeveel je uit een plaat haalt. Voor één zijkant heb je er 5 nodig.

Deze stroken zijn op lengte gezaagd met een afkort zaag. Hierdoor weet je dat de zijkanten altijd netjes op elkaar gaan aansluiten. De stroken worden met lijm en spijkertjes bevestigd. Om ze netjes te kunnen positioneren heb ik een extra latje op de mal gemaakt die gelijk staat met de mal zodat de stroken netjes aansluiten bij de onderkant van de rietenzijkant. Op onderstaande foto heb ik links de verschillende benamingen aangegeven waarvoor de mal gebruikt kan worden. Aan de rechterkant waar de gaatjes geboord moeten worden. LET OP!: deze moeten boven de aantal centimeters geboord worden. Zo wordt een zijkant van een combiraam 36,5 cm. Bij een combiraam gebruik ik voor stevigheid nog een extra lat ertussen.

Zodra het riet op zijn plek zit en de bovenste lat is geplaatst kan je de stroken gaan vastzetten met beetje lijm en spijkertjes. Zorg dat bovenkant strook netjes aansluit met bovenste lat. De twee buitenste stroken afstand hart 10 cm van zijkant en middelste 19.7 +/- Als alles vast zit kan je de lijmklem loshalen en zijkant eruit duwen. De eerste is dan gereed.

Je ziet dan dat de kant die (in dit geval links) tegen zijkant heeft gezeten mooi strak en recht is zet hier op onderlat of bovenlat een merkje met stift. Dit heb je nodig als zijkant 45 graden gezaagd wordt. De rechterkant is de kant die is geknipt is en dit is de kant die je als eerste 45 graden zaagt.

Het makkelijkste is eerst alle kanten te maken. Zodat je de zaag maar 1 keer hoeft in te stellen. De kast dit ik in dit voorbeeld heb gebouwd is een combikast, hier heb ik een extra lat er tussen gedaan i.v.m. versteviging. Ik heb eerst gevuld tot de hoogte van een broedkamer toen lat vastgezet met twee pennetjes door de gaatjes zodat deze op juiste hoogte blijft. Daarna weer met riet erop tot je de juiste hoogte hebt.

Na het zagen zet je de zijkanten tegen elkaar en boort vanaf een kant een gaatje waarna je met een schroef de twee kanten aan elkaar zet.

Als je alle kanten hebt vastgezet is heb je een kast waar je de hoeken nog moet afwerken. dit doe je met dezelfde latjes van het multiplex wat je hebt gezaagd. En zorgt ervoor dat een latje de ander afdekt om een gesloten hoek te krijgen.

Indien gewenst kan je aan de binnenkant bij de hoeken ook nog een latje plaatsen om riet in de hoek op zijn plek te houden maar is niet perse nodig. Het riet blijft wel op zijn plek zitten op die manier.

De raampjes rusten op de bovenkant van de kast. Aan twee kanten schroeven we er een lat op die we ook hebben gebruikt voor de zijkanten te maken. Dan zagen we één lat in lengte doormidden. Door zaagsnede (4mm) houden twee latten van 2cm x 18/19mm over deze plaatsen we tussen de andere twee latten waardoor we de raampjes er netjes kunnen inhangen. Zie onderstaande foto.

Tussen buitenkant raampje en de wand heb je wat ruimte omdat riet iets bol kan staan en voor de latjes aan de zijkant. Ervaring is dat de bijen deze ruimte in al mijn kasten vrijlaten. Voor ander kamers werkt het exact hetzelfde.

De mal is geschikt voor onderstaande raam maten.

Simplex, Broedkamer (Spaarkast) 360 218 340 198 37,5 673 Simplex, Honingkamer (Spaarkast) 360 140 340 120 37,5 408 Simplex, Combiraam (Spaarkast) 360 368 340 348 37,5 1183,2 Simplex, DuHoKa (Spaarkast) 360 290 340 270 37,5 918

Foto's: Peter de Monye