Toverhazelaar
(Hamamelis)
Omschrijving en kenmerken
De toverhazelaar lijkt kwa bladeren veel op onze "gewone" hazelaar maar is er geen familie van. De toverhazelaar is wel verwant met de schijnhazelaar.
De toverhazelaar is waarschijnlijk door wat taalsprongetjes in de engelse taal aan zijn uiteindelijke naam "Witch-hazel" ("Heks-hazelaar") gekomen. Oorspronkelijk zou de hazelaar in oud-engels "wiche-hazel", of nog ouder "Wice-hazel", (="buigbare hazelaar") hebben geheten. Door deze buigbaarheid zou deze hazelaar ook veel zijn gebruikt als wichelroede [1].
Deze combinatie van deze twee factoren (klankovereenkomst en functie) zou uiteindelijk hebben geleid tot de naam "witch-hazel". Later in het nederlands vertaald naar toverhazelaar.
De eerste toverhazelaar die werd ingevoerd, de Amerikaanse toverhazelaar (Hamamelis virginiana), was al 250 jaar in cultuur. De Amerikaanse toverhazelaar was een geneeskrachtige plant bij de Indianen. Tot in onze dagen wordt hij gebruikt voor medicinale doeleinden.
De Chinese toverhazelaar (Hamamelis mollis) wordt sedert 1897 gekweekt.
De toverhazelaar wordt veel gevraagd in tuinen en parken, niet alleen vanwege zijn uiterlijk, maar ook vanwege de bloeiwijze, die tamelijk bijzonder is. De Amerikaanse toverhazelaar bloeit in de herfst voor de val van het blad. De Chinese toverhazelaar bloeit aan het eind van de winter, in februari, maart.
Omstreeks 1935 heeft men de Chinese toverhazelaar gekruist met de Japanse toverhazelaar (Hamamelis japonica). De zo ontstane hybride (Hamamelis x intermedia) behoort inmiddels tot de meest gekweekte toverhazelaar, en wordt vaak simpelweg als dé toverhazelaar aangeduid.
Van al deze toverhazelaars is de vrucht een doosvrucht, met daarin twee zaden die pas een jaar na de bestuiving rijp zijn. Zodra de zaden rijp zijn springt de doosvrucht open, waardoor de zaden tot zo'n 10 meter ver weggeschoten worden.
- Hamamelis japonica
- Bloeiperiode: februari
- Hoogte:: 5 meter
- Bevlieging door honingbijen: (p)3
- Hamamelis mollis
- Bloeiperiode: december - maart
- Hoogte: 3 meter
- Bevlieging door honingbijen: (np)1
- Hamamelis virginiana
- Bloeiperiode: september - oktober
- Hoogte: 6 - 10 meter
- Bevlieging door honingbijen: (np)1
- Hamamelis x intermedia
- Bloeiperiode: januari - maart
- Hoogte: 4 meter
- Bevlieging door honingbijen: (np)1
Verwijzingen en bronnen
Voetnoten
- ↑ Zou het wiche in wichelroede toevallig zijn? Wichel lijkt bovendien op het engelse wiggle hetgeen wiebelen betekent.